(Akademia Pomorska w Słupsku)

Magia miejsca w narracji regionalnej. O ikonosferze Pomorza w niemieckiej literaturze po 1945 roku

Literatura niesie liczne przykłady tego, że miejsca posiadają magiczną moc. W odniesieniu do literatury regionalnej szczególne znaczenie przypisuje się miejscu, stanowiącym o przynależności do większej całości o znaczeniu tożsamotwórczym, podkreślając jednocześnie, że owa regionalność jest wyznacznikiem głębszych wartości ukrytych w postaci ikon krajobrazu, walorów estetycznych i wartości moralnych. Terytorium byłego Pommern w kontekście „magii miejsca” (Robert Traba) zawiera literaturotwórczy katalog lejtmotywów i miejsc pamięci, tak w ujęciu autobiograficznym, jak i przedstawionych w fikcji literackiej.

Nie ulega wątpliwości, że najnowsze badania literackie skoncentrowane na regionalnej kategorii miejsca/terytorium/przestrzeni, oscylują obecnie wokół założeń spacial lub topographical turn (Sigrid Weigel) obecnych w naukach socjologicznych, kulturoznawczych i historiograficznych, a złożoność problematyki geopoetyki jest rezultatem poszukiwań osadzonych między konkretną przestrzenią geograficzną a przestrzenią duchową. Narracja regionalna tak postrzegana prowokuje pytania o geograficzne uwarunkowania postaw moralnych, postrzegania świata, niezależnie od tego, czy zostały one wprowadzone do świata regionu jako wyobrażenie, czy istniały w nim niejako w sposób naturalny.