(Uniwersytet Zielonogórski)

Lubuskie krajobrazy literackie do roku 1989 jako legitymizacja istnienia regionu

Referat dotyczy krajobrazów kreowanych w literaturze lubuskiej przed 1989 rokiem, rozpatrywanych w aspekcie polityki miejsca i polityki pamięci. Celem referatu jest wskazanie, w jaki sposób formowanie przestrzeni w literaturze przyczyniało się do legitymizacji istnienia Ziemi Lubuskiej. Wykorzystywano do tego nie tylko wyobrażeniowe konstrukcje przestrzenne nawiązujące do antycznej topiki spacjalnej oraz myśli zachodniej. Powojennej polityce miejsca służyło również poszukiwanie geograficznych wyróżników, które miały być charakterystyczne dla regionu, takich jak choćby Odra i krajobraz winnic.

Ziemia Lubuska nie miała tak rozpoznawalnych cech krajobrazowych, jak pozostałe regiony „ziem odzyskanych”, toteż literatura tego regionu nie tylko je odtwarzała, ale również w pewnej mierze wytwarzała. Warto dodać, że wypracowane przed 1989 rokiem wzorce opisu lubuskiej przestrzeni są żywe do dziś, czego przykładem jest wydana w 2012 roku książka Krzysztofa Fedorowicza Grunberg.